+ İhracat ve İhracatçı Teşvikleri (2023 yılı için)
İhracat yaptığınız veya yapacağınız ülkelerdeki
Ofis, mağaza, depo, reyon gibi yer kiralarının 3.619.000 TL’ye kadar desteklenmesi
Fuar harcamalarının 1.357.000 TL’ye kadar desteklenmesi
Seyahat ve konaklama giderlerinin 900.000 TL’ye kadar desteklenmesi
Markanın yurt dışında tescil giderlerinin 1.357.000 TL'ye kadar desteklenmesi
Katalog, broşür, sosyal medya, dergi, gazete, televizyon gibi reklam harcamalarının 7.239.000 TL’ye kadar desteklenmesi
Potansiyel müşteriler ve sektör rakipleri hakkında pazar araştırması harcamalarının 5.429.000 TL’ye kadar desteklenmesi
Yurtdışından şirket satın alınması halinde bedelin 81.447.000 TL’ ye kadar desteklenmesi
Yurtdışından şirket satın alırken danışmanlık hizmetleri giderinin 13.574.000 TL’ ye kadar desteklenmesi
Yurtdışından marka satın alınması halinde bedelin 54.298.000 TL’ ye kadar desteklenmesi
Yurtdışından bir marka satın alırken danışmanlık hizmetleri giderinin 5.429.000 TL’ ye kadar desteklenmesi
Dahilde işleme rejimiyle tüm vergilerden muaf şekilde hammadde ithal ederek, üretimde kullanma ve ihraç etme imkanı
+ Teknoloji Geliştirme Bölgelerine Sağlanan Teşvikler
Ar-Ge, Tasarım ve Yazılım geliştirme odaklı projeleri olan işletmeler, bir projesi olan ve henüz gelir ve kurumlar vergisine tabi bir işletme kurmamış girişimciler ile Teknolojik Ürün Üretimi gerçekleştiren yatırımcılar söz konusu teşvikten yararlanabilir.
Teknoloji Geliştirme Bölgesi (TGB) Tanımı: TGB’ler, Ar-Ge çalışmalarını desteklemek ve yüksek teknoloji alanındaki yatırımları çekmek üzere tasarlanmış alanlardır. Yüksek/ileri teknoloji kullanan ya da yeni teknolojilere yönelik firmaların, belirli bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü ya da Ar-Ge merkez veya enstitüsünün imkânlarından yararlanarak teknoloji veya yazılım ürettikleri/geliştirdikleri, teknolojik bir buluşu ticari bir ürün, yöntem veya hizmet haline dönüştürmek için faaliyet gösterdikleri ve bu yolla bölgenin kalkınmasına katkıda bulundukları, aynı üniversite, yüksek teknoloji enstitüsü ya da Ar-Ge merkez veya enstitüsü alanı içinde veya yakınında; akademik, ekonomik ve sosyal yapının bütünleştiği siteyi veya bu özelliklere sahip teknopark ya da teknokentler olarak da tanımlanabilmektedir.
Hâlihazırda 63’ü faaliyette olan 84 adet TGB mevcuttur; diğer 21 bölgenin ise onayı alınmış olup yapımı devam etmektedir.
TGB’lerde Yer Alan Girişimlere Sağlanan Teşvik Unsurları;
Vergiye Tabi Kazancın Tespitinde İndirim
Kuluçka merkezinde yer alan girişimler için İndirimli Kira Ücreti uygulaması
Kazançlar için Gelir ve Kurumlar Vergisi İstisnası
İthal Eşya İçin Vergi ve Harç İstisnaları
Çalışan Gelir Vergisi Stopajı İstisnası
SGK Primi İşveren Hissesinin Yarısı Oranında Desteklenmesi
Temel Bilimler Alanlarında En Az Lisans Derecesine Sahip Personel İstihdamına Yönelik Ücret Desteği
Yazılım Satışında KDV İstisnası
Girişim Sermayesi Yatırımlarına Vergisel Teşvik
Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Üniversite Personeli için TGB’lerde Çalışma İmkânı
Üniversite Öğretim Üyeleri için TGB’lerde Şirket Kurma, Ortak Olma ve/veya Yönetimlerinde Görev Alma İmkânı
Yabancı Uyruklu Personel Çalıştırmada Kolaylık
Teknolojik Ürün Yatırım İzni
TGB’lere Yönelik Muafiyetler;
Yazılım geliştirme, Ar-Ge ve tasarım faaliyetlerinden elde edilen kazançlar gelir ve kurumlar vergisinden muaftır.
TGB içinde üretilen uygulama yazılımlarının satışı KDV’den muaftır. Bunlara sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, farklı iş sektörleri, internet, mobil telefonlar ve askeri komuta kontrol sistemlerinde kullanılan yazılımlar dâhildir.
Bölgede çalışan Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri her türlü vergiden muaftır. Muafiyet kapsamındaki destek personeli sayısı Ar-Ge personeli sayısının %10’unu aşamaz.
Bölgede başlatılıp sonuçlandırılan Ar-Ge projeleri sonucu elde edilen teknolojik ürünün üretilmesi için gerekli yatırım, işletmeci şirketin uygun bulması ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının izin vermesi şartıyla bölge içerisinde yapılabilir.
SGK primi işveren payının %50'si devlet tarafından karşılanacaktır.
Ar-Ge, tasarım ve yazılım geliştirme projeleri kapsamında ithal edilecek ürünler gümrük vergisinden, düzenlenecek evraklar ise damga vergisinden muaftır.
+ Araştırma Geliştirme Ve Tasarım Merkezlerine Sağlanan Teşvikler
Dar mükellef kurumların Türkiye’deki iş yerleri dâhil, kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan sermaye şirketleri bir şirket veya birden çok sayıda Ar-Ge ve/veya Tasarım Merkezi kurabilir ve söz konusu teşvikten yararlanabilir.
Ar-Ge Merkezi Tanımı: Ar-Ge ve yenilik projelerini veya sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kurulan ve dar mükellef kurumların Türkiye’deki işyerleri dâhil, kanunî veya iş merkezi Türkiye’de bulunan sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş, münhasıran yurt içinde araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunan ve en az aşağıda belirtilen tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden, yeterli Ar-Ge birikimi ve yeteneği olan birimler “2016/9093 sayılı Ar-Ge Merkezlerinde İstihdam Edilecek Ar-Ge Personeli Sayısının Tespiti hakkında Karar” uyarınca; aşağıda listelenen sektörler hariç tüm sektörler için bir Ar-Ge Merkezinde istihdam edilmesi gereken en az tam zaman eşdeğer Ar-Ge Personel Sayısı 15’tir. Aşağıda NACE Rev.2 sınıflandırmasına göre listelenen sektörler için bir Ar-Ge Merkezinde istihdam edilmesi gereken en az tam zaman eşdeğer Ar-Ge Personel Sayısı 30’dur.
29 - Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı
30.30 - Hava taşıtları ve uzay araçları ile bunlarla ilgili makinelerin imalatı
30.40 - Askeri savaş araçlarının imalatı
30.91 - Motosiklet imalatı
30.99 - Başka yerde sınıflandırılmamış diğer ulaşım ekipmanlarının imalatı
Tasarım Merkezi Tanımı: Tasarım projelerini veya sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen tasarım faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kurulan ve dar mükellef kurumların Türkiye’deki iş yerleri dâhil, kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş, münhasıran yurt içinde tasarım faaliyetlerinde bulunan ve en az 10 tam zaman eşdeğer tasarım personeli istihdam eden, yeterli tasarım birikimi ve yeteneği olan birimler.
Ar-Ge ve Yasarım Merkezlerine Sağlanan Teşvik Unsurları;
Vergiye Tabi Kazancın Tespitinde İndirim
Vergiye Tabi Kazancın Tespitinde Performansa Dayalı İlave İndirim
Siparişe Dayalı Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Faaliyetlerinin Vergiye Tabi Kazancın Tespitinde
İndirim Unsuru Olarak Kabul Edilmesi
Personele ait Gelir Vergisi Stopajı indirimi
Temel Bilimler Mezunu Personel İstihdam Desteği (Sadece Ar-Ge Merkezleri için geçerli)
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
Damga Vergisi İstisnası
Gümrük Vergisi İstisnası
Yarı veya Tam zamanlı Üniversite Öğretim Elemanı İstihdam İmkânı
Yabancı Uyruklu Personel Çalıştırmada Kolaylık
+ Serbest Bölgelere Sağlanan Teşvikler
Serbest Bölgeler, ülkenin siyasi sınırları içinde yer almalarına rağmen gümrük bölgelerinin kapsamları dışında konumlandırılan özel alanlardır. Bu bölgeler ihracat odaklı yatırımların sayısını artırmak üzere tasarlanmıştır. Gümrük bölgelerindeki ticari, finansal ve ekonomik alanlarda uygulanan yasal ve idari düzenlemeler, serbest bölgelerde uygulanmamakta veya kısmen uygulanmaktadır.
Türkiye’de, AB ve Orta Doğu pazarlarına yakın toplam 19 adet Serbest Bölge bulunmakta olup bunlardan 18’i faal durumda, 1’i ise kurulum aşamasındadır. Serbest Bölgeler; Akdeniz, Ege ve Karadeniz’deki limanlarla uluslararası ticaret yollarına erişimin kolayca sağlanabildiği noktalarda yer almaktadır.
Serbest Bölgelerin Sağladığı Avantajlar;
Gümrük vergisi ve aynı tür diğer vergilerden % 100 muafiyet.
İmalat şirketleri için kurumlar vergisinden % 100 muafiyet.
KDV ve özel tüketim vergisinden % 100 muafiyet.
Düzenlenecek evraklara uygulanan damga vergisinden %100 muafiyet.
Emlak vergisinden %100 muafiyet.
Tamamı yurt dışına olmak kaydıyla Serbest Bölgelerden verilecek belirli lojistik hizmetlere %100 gelir ve kurumlar vergisi istisnası.
Çalışan maaşı üzerinden alınan gelir vergisinden %100 muafiyet (serbest bölgelerde ürettiği ürünlerin FOB bedelinin en az %85’ini ihraç eden şirketler için).
Mallar süre sınırlaması olmaksızın serbest bölgelerde tutulabilmektedir.
Şirketler, serbest bölgelerden elde edilen kârı hiçbir sınırlama olmaksızın yurt dışına ya da Türkiye’ye serbestçe aktarabilmektedir.
Mülk alım-satımında tapu harcından muafiyet.
İnşaat, proje, iskân, izin ve onay süreçlerinde KDV muafiyeti.
KDV ve diğer vergilerden muaf hazır altyapı.
İkinci el/kullanılmış makine getirilmesine müsaade edilmesi.
+ Yatırım Teşvik Sistemi
Yatırım Teşvik Sisteminin temel amaçları şu şekilde sıralanabilmektedir;
Cari açığın azaltılması amacıyla ithalat bağımlılığı yüksek olan ara malı ve ürünlerin üretiminin artırılması,
Teknolojik dönüşümü sağlayacak yüksek ve orta-yüksek teknoloji içeren yatırımların desteklenmesi,
En az gelişmiş bölgelere sağlanan yatırım desteklerinin artırılması,
Bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılması,
Destek unsurlarının etkinliğinin artırılması,
Kümelenme faaliyetlerinin desteklenmesi.
Yatırım Teşvik Sistemi Türkiye’yi 6 ana bölgeye ayırmaktadır.
I. Bölge en gelişmiş, VI. Bölge en az gelişmiş bölgedir. I. Bölge’den VI. Bölge’ye gidildikçe destek unsurlarının oran ve süreleri artmakta, asgari yatırım tutarları ise düşmektedir.
Asgari Yatırım Tutarları:
Genel Teşvik Sistemi’nde asgari sabit yatırım tutarı;
- I. ve II. Bölgelerde 3 milyon TL,
- III., IV., V. ve VI. Bölgelerde 1 Milyon 500 bin TL’dir.
Stratejik Yatırımlar için belirlenen asgari sabit yatırım tutarı 50 milyon TL’dir.
Bölgesel Teşvik Uygulamaları için ise asgari 1 Milyon 500 bin TL’den başlamak üzere desteklenen her bir sektör ve her bir il için ayrı ayrı belirlenmiştir.
Yatırım Teşvik Sistemi kapsamında 8 adet destek unsuru bulunmaktadır;
KDV İstisnası
Gümrük Vergisi Muafiyeti
Vergi İndirimi
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği
Kredilerde Faiz/Kar Payı Desteği
Yatırım Yeri Tahsisi
KDV İadesi
KDV İstisnası:
Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt içinden ve yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat ile belge kapsamındaki yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamaları için katma değer vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır. İmalat ve turizm sektöründe belge kapsamında gerçekleştirilen bina-inşaat harcamaları, 31/12/2025 tarihine kadar KDV istisnasından yararlandırılabilir.
Gümrük Vergisi Muafiyeti:
Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır.*
*29/6/2021 tarihinden itibaren yapılan başvurulara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında ithal edilecek makine ve teçhizatlar için, 3305 Sayılı Kararın EK-8’inde belirtilen makine ve teçhizat için gümrük vergisi muafiyeti uygulanmaz. Söz konusu makine ve teçhizatlar kullanılmış veya yenileştirilmiş olarak teşvik belgesi kapsamında temin edilemez.
Vergi İndirimi:
Gelir veya kurumlar vergisinin, yatırım için öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli olarak uygulanmasıdır. Bu destek, stratejik yatırımlar, bölgesel teşvik uygulamaları ve öncelikli yatırımların teşviki uygulamaları çerçevesinde düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında sağlanır.
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği:
Yatırım Teşvik Belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının belirli bir süre Bakanlıkça karşılanmasıdır. Stratejik yatırımlar, bölgesel ve öncelikli yatırımların teşviki uygulamaları kapsamında düzenlenen teşvik belgeleri için uygulanır.
Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği:
Yatırım Teşvik Belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının 10 yıl süreyle Bakanlıkça karşılanmasıdır. Genel teşvik uygulamaları hariç olmak üzere, sadece 6. Bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülür. Ayrıca, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında desteklenen stratejik yatırımlar için de uygulanabilir.
Kredilerde Faiz/Kar Payı Desteği:
Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında kullanılan en az bir yıl vadeli krediler için sağlanan bir finansman desteğidir. Teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70’ine kadar kullanılan krediye ilişkin ödenecek faizin veya kâr payının belli bir kısmı Bakanlıkça karşılanmaktadır. Bu destek unsuru, stratejik yatırımlar, 3., 4., 5. ve 6. Bölgelerde bölgesel teşvik ve öncelikli yatırımların teşviki uygulamaları kapsamında yapılacak yatırımlar için uygulanır.
Yatırım Yeri Tahsisi:
Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiş stratejik yatırımlar, bölgesel ve öncelikli yatırımlar için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca (Milli Emlak Genel Müdürlüğü) belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilebilir
KDV İadesi:
Sabit yatırım tutarı 50 milyon Türk Lirasının üzerinde gerçekleştirilen bina-inşaat harcamaları için tahsil edilen KDV’nin iade edilmesidir.